Αναταραχή έχει προκαλέσει η απόφαση του Εφετείου της Αιγυπτιακής δικαιοσύνης σχετικά με το καθεστώς της ιστορικής Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά αφού όλες οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας μιλούν για διεκδίκηση της Ιεράς Μονής και των περιουσιακών της στοιχείων από το Αιγυπτιακό κράτος.
Μαρία Γιαχνάκη
Νίκος Ζαΐμης
Η Ελλάδα αρχικά έδειξε να αιφνιδιάστηκε από τα όσα έγιναν γνωστά, ενώ από την πλευρά της η Αίγυπτος, αργά το βράδυ της Πέμπτης με δήλωση από την πλευρά Σίσι και το Υπουργείο Εξωτερικών, δεσμεύτηκε ότι δεν θα υπάρξει καμία μεταβολή στην ιερότητα του θρησκευτικού καθεστώτος.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ωστόσο πήρε το θέμα στα χέρια του και αφού μίλησε τηλεφωνικά το μεσημέρι της Παρασκευής με τον Αιγύπτιο πρόεδρο στέλνει ελληνική αντιπροσωπεία στην Αίγυπτο για περαιτέρω επεξεργασία του θέματος.
Η Ιερά Μονή Σινά είχε μπει στο μάτι του κυκλώνα λόγω της τουριστικής αξίας της περιοχής.
Η υπόθεση εξετάστηκε στο Πρωτοδικείο Νοτίου Καΐρου με αριθμό φακέλου 226/33. Οι ενάγοντες –των οποίων τα στοιχεία δεν έχουν δημοσιοποιηθεί πλήρως- προσέφυγαν κατά της Μονής Αγίας Αικατερίνης και ζήτησαν την έξωση των μοναχών από γεωτεμάχια και θρησκευτικά κτίσματα σύμφωνα με πληροφορίες. Επιδίωξαν μάλιστα την ακύρωση κάθε μορφής νομικής κατοχής και τη δήλωση ότι η Μονή δεν έχει δικαιώματα στις εκτάσεις που διαχειρίζεται.
Το δικαστήριο, ωστόσο, απέρριψε όλες τις αιτήσεις των εναγόντων, κρίνοντας ότι δεν τεκμηριώνεται λόγος αποβολής του μοναστηριού από τους χώρους που κατέχει. Ταυτόχρονα, απορρίφθηκε και το ανταγωγικό αίτημα του μοναστηριού για εγγραφή κυριότητας, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται απομάκρυνση ή δήμευση. Η απόφαση αναγνωρίζει τη συνεχιζόμενη χρήση των κτιρίων και εκτάσεων από τη Μονή, η οποία περιλαμβάνει δεκάδες εκκλησίες, ξενώνες, αποθήκες, μοναστηριακά δωμάτια και ιστορικά σημεία, όπως ο τόπος του Προφήτη Ηλία και η Εκκλησία του Ακανθώδους Θάμνου.
Αβέβαιο το μέλλον για τους Μοναχούς στο Σινά
Σε αποκλειστική δήλωσή του ο Αρχιεπίσκοπος Σινά κ. Δαμιανός μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε μαζί του δήλωσε:
«Με πόνο ψυχής και συνοχή καρδιάς γινόμαστε θεατές αφού βρισκόμαστε μπροστά σε καταιγιστικές εξελίξεις που έχουν να κάνουν με την ιστορική επιβίωση της ιεράς μονής Σίνα ύστερα από 15 αιώνες συνεχούς και αδιαλείπτου παρουσίας. Παρακαλώ θερμά κάθε χριστιανό που η ψυχή του πάλλεται αντικρίζοντας το Παλλάδιο αυτό της πίστεώς μας και του γένους μας να αναπέμψει θερμή προσευχή στον Κύριο μας Ιησού Χριστό, ο οποίος εμφανίστηκε και βάδισε στο Σινά κατά την περίοδο της Παλαιάς Διαθήκης ώστε με τις ευχές της Αγίας Μεγαλομάρτυρος και Πανσόφου Αικατερίνης,της προστάτιδος μας, να περσκέπη ο Τριαδικός Θεός την Ιερά Μονή μας από κάθε ενάντια επιβουλή και από αυτή τη δύσκολη υπόθεση να προκύψουν ευλογίες τόσο για τη Μονή μας όσο και για την Αίγυπτο και την Ελλάδα μας.»
Ανησυχία και ανασφάλεια επικρατεί στην αδελφότητα της Μονής Σινά όπως μας αναφέρει ο Εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Σινά Αρχιμανδρίτης π. Πορφύριος Φραγκάκος ο οποίος δικαίως αγωνιά για την εξέλιξη της υπόθεσης:
«Ουσιαστικά “χάνεται” η Μονή, μετά την εκδίκαση της υπόθεσης στο εφετείο η οποία δικαιώνει την προσφυγή του αιγυπτιακού δημοσίου, το οποίο αμφισβήτησε τόσο την ιδιοκτησία της Μονής όσο και κάθε περιουσιακό της στοιχείο.Με την απόφαση αυτή όλα βρίσκονται στον αέρα με τους μοναχούς να κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός του μοναστηριού και η περιουσία να περάσει στα χέρια του αιγυπτιακού δημοσίου.»
Για την ακρίβεια, η απόφαση του εφετείου σύμφωνα πάντα με τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, αναγνωρίζει τους μοναχούς ως απλούς ενοίκους οι οποίοι παραμένουν εκεί μόνο για να εκτελούν τα μοναχικά τους καθήκοντα και όλα τα άλλα που ανήκουν στο Αιγυπτιακό κράτος να τα χειρίζεται η Αρχαιολογική Εταιρεία.
Όπως μας εξηγούν καλά ενημερωμένες πηγές για το φλέγον αυτό ζήτημα , η βασική αιτία γι αυτό που συμβαίνει είναι η εκτέλεση ενός μεγάλου τουριστικού πρότζεκτ στην περιοχή της Μονής Σινά, η οποία δεσπόζει εκεί από τον 6ο αιώνα μ.Χ., που βρίσκει εμπόδια στην χριστιανική παρουσία.
Το θέμα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις καθώς από την μία πλευρά παραβιάζονται βασικές θρησκευτικές ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα τα οποία η Αίγυπτος ως χώρα παρουσιάζεται ότι τα προστατεύει.
«Έχουμε δήμευση περιουσίας», τονίζει ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Σινά π. Πορφύριος.
«Όπου και να απευθυνθείς στο εξωτερικό είναι αδιανόητο να πιστέψεις ότι ένα ίδρυμα του 6ου αιώνα δεν έχει ακίνητη περιουσία, θα σου πουν ότι είσαι τρελός.»
Στο ζήτημα το οποίο έχει προκύψει χρειάζεται συσπείρωση και ενιαία γραμμή από την πλευρά της Ελλάδας η οποία στηρίζει τα δίκαια της Μονής, ενώ ήδη οι αντιδράσεις είναι μεγάλες με αίτημα να μην υπάρξει καμία αλλαγή σε σχέση με τα όσα ισχύουν στη Μονή Σινά. Μετά την δήλωση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου ο οποίος βρίσκεται στο πλευρό της Αδελφότητας κάνοντας λόγο για μία απόφαση η οποία αποτελεί «ιστορική άλωση» για τη Μονή, έχει κηρυχθεί πανστρατιά προσευχής ενώ ηχηρή είναι η θέση και άλλων Ιεραρχών να μην υπάρξει καμία αλλαγή σχετικά με τη Μονή και να αποδοθεί δικαιοσύνη στην επιχειρούμενη έξωση ύστερα από 15 αιώνες συνεχούς παρουσίας και μαρτυρίας του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στο Όρος Σινά.
Έκκληση προς την ηγεσία της Αιγύπτου να βρει λύση για να διατηρηθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης Όρους Σινά κάνει με ανακοίνωσή του και το Οικουμενικό Πατριαρχείο το οποίο τονίζει ότι με έκπληξη πληροφορήθηκε την εξέλιξη σχετικά με την απόφαση του δικαστηρίου, εκφράζοντας την απογοήτευσή του και την θλίψη του.
Επικοινωνώντας με την αδελφότητα στο Σινά, ο Μοναχός Μιχαήλ ο οποίος κατάγεται από την Κρήτη και ζει στο Σινά 30 χρόνια μας αναφέρει:
«Η απόφαση μας αναγνωρίζει την χρησικτησία και μπορούμε να καλλιεργούμε τα κτήματα και να μένουμε στο μοναστήρι. Δεν έχουμε δει την απόφαση αλλά μας ανακοινώθηκε από τους δικηγόρους και θεωρούμε ότι δεν θα έχουμε πρόβλημα με την διαμονή μας και με την τέλεση των καθηκόντων μας και μπορούμε να καλλιεργούμε τους κήπους μας. Αλλά μόνο αυτό. Δε μπορούμε να γνωρίζουμε τι πρόκειται να γίνει στο μέλλον. Ούτε μας έχουν ενημερώσει αλλά μάλλον προσπαθούν να μας καθησυχάσουν.»
Οι προσπάθειες να σωθεί η παρτίδα στο φλέγον αυτό ζήτημα ξεκίνησαν τον περασμένο Δεκέμβριο μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου με τον ρόλο ρυθμιστή μεταξύ της Μονής και του αιγυπτιακού δημοσίου, να έχει αναλάβει η Ελληνική κυβέρνηση. Στόχος ήταν να ρυθμιστεί εξωδικαστικά το ζήτημα. Μάλιστα, στην πρόσφατη επίσκεψη του Αιγύπτιου προέδρου Αλ Σίσι στην Αθήνα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τον ευχαρίστησε δημόσια για την προσωπική του συμβολή στη ρύθμιση του ζητήματος.
Ωστόσο, με βάση και το αποτέλεσμα της δικαστικής απόφασης, η συμφωνία αυτή και η διευθέτηση δεν επήλθε, παρά την καλή θέση και τις προσπάθειες της Ελληνικής Κυβέρνησης για να λυθεί χωρίς τριγμούς στις σχέσεις των δύο – φίλων μάλιστα – χωρών.
Οι διαπραγματεύσεις τον Δεκέμβριο είχαν γίνει μεταξύ του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας, Γιώργου Καλαντζή και του διοικητή του νοτίου Σινά κ. Χάλιντ Μουμπάρακ.
Οι δύο πλευρές κατέληξαν σε ένα σχέδιο συμφωνίας, το οποίο μάλιστα επεξεργάστηκε όλο αυτό το διάστημα και το οποίο οι πατέρες της Μονής Σινά είχαν αποδεχθεί.
Με αυτό το σχέδιο, αναγνωρίζεται η συμφωνία ιδιοκτησίας της Μονής. Ακολούθως το σχέδιο της συμφωνίας αφού μάζεψε τις σχετικές υπουργικές υπογραφές έλαβε τον δρόμο για την Προεδρία της Αιγύπτου από όπου θα δινόταν και το πράσινο φως για να εγκριθεί. Εκεί όμως τα πράγματα φαίνεται ότι πάγωσαν και τελικά προέκυψε το εφετείο που δίνει τη Μονή και την περιουσία της στο αιγυπτιακό δημόσιο.
Τι προέκυψε και το θέμα της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης Σινά αφέθηκε στην τύχη του;
Το θέμα το είχαν υποκινήσει οι «αδελφοί Μουσουλμάνοι» και μάλιστα οι οι αξιωματούχοι οι οποίοι έχουν σήμερα αποχωρήσει από την ηγεσία αλλά η υπόθεση πήρε το δρόμο της δικαιοσύνης με αποτέλεσμα οι υποκινητές να έχουν ήδη δημιουργήσει κλίμα για την αναστάτωση αυτή.
Πλέον ο καθορισμός των επόμενων κινήσεων μετά τις ραγδαίες εξελίξεις αναφορικά με το καθεστώς της Μονής θα γίνει όταν όλες οι πλευρές θα έχουν στα χέρια τους ολόκληρη την δικαστική απόφαση και την ερμηνεία ενώ την ίδια ώρα εκφράζεται η ισχυρή βούληση για οριστική υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου η οποία θα κλείσει και επίσημα την υπόθεση.