Σεισμός μεγέθους 5,3 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ σημειώθηκε στο Άγιο Όρος το απόγευμα του Σαββάτου. Ο διοικητής του Αγίου Όρους, Αλκιβιάδης Στεφανής, σε δηλώσεις του εμφανίστηκε καθησυχαστικός. Η Μόνιμη Ειδική Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης του ΟΑΣΠ συστήνει οι μοναχοί και οι επισκέπτες να αποφεύγουν την είσοδο και την παραμονή τους σε κτίσματα που τυχόν έχουν υποστεί βλάβες.
Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο κ. Στεφανής στο ertnews, σημειώθηκε μόνο ένας μικροτραυματισμός όταν κάποιος προσκυνητής, ο οποίος μάλιστα βρισκόταν σε εξωτερικό χώρο, φοβήθηκε από τον σεισμό, πήγε να τρέξει, μπερδεύτηκε σε ένα κλαδί, έπεσε και χτύπησε το χέρι του. Άμεσα έγινε η διακομιδή του στο Ιατρικό Κέντρο χωρίς κανένα πρόβλημα. Από εκεί και πέρα όλοι οι άνθρωποι είναι καλά.
«Το Όρος εδώ και ένα χρόνο είναι μαθημένο σε αυτό το οποίο συμβαίνει. Ήταν ο όγδοος μεγάλος σεισμός πάνω από 4.5 Ρίχτερ, με τον σημερινό να είναι ο μεγαλύτερος. Ένα ρήγμα το οποίο βρίσκεται πάρα πολύ κοντά στο Όρος, ένα ρήγμα το οποίο του οποίου οι διαστάσεις είναι τέτοιες, σύμφωνα με τους σεισμολόγους, που δεν μπορεί να δώσει μεγαλύτερο σεισμό.
Έχουν ολοκληρωθεί όλοι οι έλεγχοι διαγώνια και κάθετα σε όλες τις περιοχές του Όρους. Έχουμε πτώσεις κάποιων καμινάδων, κάποια κεραμίδια από τις άκρες των στεγών έχουν πέσει κάτω, έχουν κάποιες ρωγμές μέσα σε κάποια παλιά καθολικά, κάποιες εικόνες μέσα από τις εκκλησίες έχουν πέσει, έχουμε κάποιες κατολισθήσεις σε σημεία τα οποία υπήρχε γκρεμός πάνω από τον δρόμο κι έχουν υποχωρήσει χώματα. Γενικώς όμως είναι τέτοια η κατάσταση, που μπορώ να πω ότι είναι ελεγχόμενη», σημείωσε ο Αλκιβιάδης Στεφανής.
Θα συσταθεί μία επιτροπή υπό τον αρμόδιο υπουργείο, η οποία θα έρθει μαζί με τη συμμετοχή τεχνικών από το Υπουργείο Πολιτισμού, έτσι ώστε να καταγραφούν οι φθορές, ειδικά εκείνες, οι οποίες βρίσκονται σε κειμήλια υψηλής αξίας και να δούμε πώς μπορούμε άμεσα να τις επιδιορθώσουμε, όπως ανέφερε.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου το επίκεντρο του σεισμού ήταν στον θαλάσσιο χώρο σε απόσταση μόλις 9χλμ. δυτικά-βορειοδυτικά από τις Καρυές. Ο σεισμός που σημειώθηκε στις 15:46 είχε εστιακό βάθος 12,5 χλμ.
Η σεισμική δόνηση έγινε ιδιαίτερα αισθητή στη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, τη Θάσο, την Καβάλα και άλλες περιοχές.
Λίγα λεπτά αργότερα, στις 15:53 σημειώθηκε και δεύτερος σεισμός με επίκεντρο την ίδια περιοχή, το μέγεθος του οποίου υπολογίστηκε στα 3,8 Ρίχτερ.
Όσα λένε οι σεισμολόγοι
- Ευθύμιος Λέκκας: Περίεργη η σεισμική δραστηριότητα – Αυξημένη η τρωτότητα σε ορισμένα τμήματα μοναστηριών
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας μιλώντας στο ertnews, τόνισε μεταξύ άλλων: «Στο Άγιο Όρος, τα μοναστήρια, τα οποία υπάρχουν, οι κατασκευές που υπάρχουν, άντεξαν χιλιάδες χρόνια, αλλά παράλληλα έχουν και το μειονέκτημα της αυξημένης τρωτότητας σε ορισμένα τμήματα των μοναστηριών», τόνισε μεταξύ άλλων.
«Η ισχυρή σεισμική δόνηση, που σημειώθηκε στη θαλάσσια περιοχή του Αγίου Όρους, η οποία έγινε εντονότατα αισθητή από τη Θεσσαλονίκη μέχρι τη Λήμνο και τη Λέσβο και βεβαίως στη Θράκη. Είναι μία δόνηση η οποία έγινε στον κόλπο, στην ακτογραμμή, ουσιαστικά στη νότια ακτογραμμή του Αγίου Όρους, σε ένα βάθος της τάξεως των 10 χιλιομέτρων, η οποία ακολουθήθηκε από μία πλειάδα σεισμικών δονήσεων μικρότερου μεγέθους. Έχουμε δηλαδή πολλές μικρότερες σεισμικές δονήσεις», δήλωσε ο κ. Λέκκας.
«Δεν είναι ένα φαινόμενο, το οποίο βλέπουμε για πρώτη φορά. Πέρυσι, εδώ και 20 περίπου μήνες είχε αρχίσει μια σεισμική δραστηριότητα στη θαλάσσια περιοχή του Αγίου Όρους, κορυφώθηκε πέρυσι τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο και όλοι θεωρούσαμε ότι έχει αποσβεστεί. Όμως επανήλθε ουσιαστικά δριμύτερη σεισμική δραστηριότητα και αυτή τη στιγμή αναλύουμε τα δεδομένα.
Μελετάμε το φαινόμενο από την αρχή και πολύ προσεκτικά, γιατί είναι μία περίεργη σεισμική δραστηριότητα, με ακόμα πιο περίεργη εξέλιξη γιατί θεωρούσαμε ότι πέρυσι τον Σεπτέμβριο είχε τελειώσει αυτή η διαδικασία και επανέρχεται και επανέρχεται με μεγέθη, τα οποία είναι πολύ μεγαλύτερα από ό, τι ήταν πέρυσι.
Είναι περίεργη η σεισμική δόνηση γιατί τη βλέπουμε να επανέρχεται μετά ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αδράνειας. Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να αποτιμήσουμε τις διαστάσεις του ρήγματος που είναι στον υποθαλάσσιο χώρο, δεν είναι σε άμεση παρατήρηση το ρήγμα, είναι στον υποθαλάσσιο χώρο. Να αποτιμήσουμε το εναπομείναν δυναμικό του ρήγματος για να δούμε ακριβώς τι σεισμό μπορεί να δώσει», υπογράμμισε.
«Επίσης, εκείνο το οποίο θα ήθελα να παρατηρήσω είναι ότι η περιοχή βεβαίως δεν είναι πυκνά δομημένη είναι το Άγιο Όρος. Στο Άγιο Όρος, τα μοναστήρια, τα οποία υπάρχουν, οι κατασκευές που υπάρχουν, άντεξαν χιλιάδες χρόνια, αλλά παράλληλα έχουν και το μειονέκτημα της αυξημένης τρωτότητας σε ορισμένα τμήματα των μοναστηριών. Δηλαδή ενώ τα μοναστήρια συνολικά έχουν πολύ καλή συμπεριφορά, υπάρχουν προεκτάσεις, υπάρχουν τμήματα, τα οποία είναι πολύ παλιά, τμήματα τα οποία έχουν εγκαταλειφθεί.
Δεν πρόκειται ακριβώς για ανησυχία αλλά κυρίως για την απορία, που έχουμε να δούμε τι συμβαίνει στο Άγιο Όρος. Είχαμε υπολογίσει τον Σεπτέμβρη ότι έχει εξαντλήσει τη δυναμική του το ρήγμα αυτό, αλλά όμως επανέρχεται πάλι και αυτό είναι που μας κάνει να προβληματιζόμαστε. Τις αμέσως επόμενες ώρες θα ξέρουμε ακριβώς τι συμβαίνει στο Άγιο Όρος, αν πρέπει δηλαδή να ανησυχούμε σοβαρά ή όχι», σημείωσε χαρακτηριστικά.
«Είμαστε σε συνεχή επαφή με το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης, με τον αρχηγό της Πυροσβεστικής, με τον Γενικό Γραμματέα. Από την πρώτη στιγμή βλέπουμε ακριβώς τι μπορεί να έχει προκύψει», κατέληξε ο Ευθύμιος Λέκκας.
- Βασίλης Καραστάθης: “Πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή. Καλό είναι να υπάρχει προσοχή”
«Αυτή τη στιγμή αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι η σημερινή δόνηση μεγέθους 5,3 αποτελεί μια συνέχεια αυτής της ακολουθίας που έχει ξεκινήσει από τον προηγούμενο Ιούνιο του 2024. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από 1.500 γεγονότα στην περιοχή, μικρά και μεγάλα, 8 από αυτά ήταν με μεγέθη μεγαλύτερα από 4», είπε αρχικά ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης μιλώντας στο ertnews.
Στη συνέχεια ο κ. Καραστάθης τόνισε πως αυτός ο σεισμός είναι ο μεγαλύτερος που έχει δώσει η περιοχή. «Δηλαδή έχουμε αυτή τη στιγμή μία κλιμάκωση του φαινομένου, έχουμε πάει από τα μικρότερα μεγέθη στο μεγαλύτερο», είπε.
Για το τι πρέπει να περιμένουμε στο μέλλον, ο κ. Καραστάθης είπε πως «βάζουμε τα δεδομένα κάτω και βλέπουμε ότι δεν έχει μεταβληθεί η εστίακη περιοχή του σεισμού, είναι εντός της ζώνης, δηλαδή δεν έχει μεταβληθεί η διεγερμένη ζώνη. Αυτό είναι ένα καλό. Από την άλλη πλευρά, είναι πολύ κοντά στο Άγιο Όρος, πάρα πολύ κοντά στις κατοικημένες περιοχές του Αγίου Όρους, στις μονές και αυτό βέβαια εγκυμονεί κάποιο κίνδυνο, γιατί στην περιοχή ναι μεν δεν είχαμε μεγάλο ιστορικό σεισμό στο συγκεκριμένο ρήγμα, αλλά αυτό έχει και την άλλη όψη, ότι δεν έχουν δοκιμαστεί τα κτίρια από μεγάλο σεισμό, δεν έχει ελεγχθεί η τρωτότητα τους σε σημείο άμεσο».
Ωστόσο, έχουν γίνει κάποιες παρεμβάσεις προς τη βελτίωση των συνθηκών, «αλλά υπάρχουν χώροι ακόμη οι οποίοι ενδεχομένως να εγκυμονούν κινδύνους, άρα θα πρέπει να υπάρχει προσοχή».
Όπως ανέφερε ο κ. Καραστάθης, «δεν έχουμε ακόμη αυτά τα στοιχεία που να μας οδηγούν στο να είμαστε καθησυχαστικοί. Πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή. Καλό είναι να υπάρχει προσοχή. Βλέπουμε το φαινόμενο και θα το αξιολογούμε συνεχώς».
Όσο για το αν ο συγκεκριμένος σεισμός μπορεί να προκαλέσει την ενεργοποίηση τυχόν άλλων παρακείμενων ρηγμάτων στην περιοχή αυτή, ο κ. Καραστάθης εξήγησε πως «για να προκαλέσει παράπλευρες ενεργοποιήσεις, δηλαδή νέες ενεργοποιήσεις, δεν νομίζω, γιατί είναι ένας αρκετά μικρός σεισμός. Ωστόσο, αυτό που πραγματικά είναι το ερώτημα είναι ποιο είναι το δυναμικό του συγκεκριμένου ρήγματος που έχει διεγερθεί. Δηλαδή από τη στιγμή που έχουμε ένα 5,3, αυτή η διεγερμένη ζώνη είναι συμβατή με αυτό το μέγεθος. Από κει και πέρα όμως, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι θα μπορούσε το πλαφόν να είναι λίγο μεγαλύτερο, οπότε καλό θα είναι να είμαστε επιφυλακτικοί επ’ αυτού».
- Κώστας Παπαζάχος: Μόνιμη δραστηριότητα τους τελευταίους μήνες στην περιοχή
Την εκτίμηση ότι τις επόμενες ώρες και ημέρες θα συνεχιστεί η μετασεισμική ακολουθία στο Άγιο Όρος έκανε ο σεισμολόγος Κώστας Παπαζάχος, τονίζοντας ότι το ρήγμα δεν είναι μεγάλο αλλά είναι ενοχλητική πολύμηνη σεισμική δραστηριότητα.
«Δεν μπορούμε να πούμε ότι ο σεισμός των 5,3 Ρίχτερ ήταν ο κύριος και αυτό γιατί όπως πολύ σωστά επισημαίνετε, μιλάμε για μια ακολουθία, που έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου 12 μήνες και σε πιο έντονη φάση είναι περίπου 10 μήνες, μια και έχουμε σεισμούς τον προηγούμενο Ιούλιο, Σεπτέμβριο, Δεκέμβριο, Φλεβάρη, σεισμούς πάνω από 4,5, οι οποίοι έχουν γίνει αισθητή στην περιοχή έχουν προκαλέσει κάποιες μικρές βλάβες.
Είναι μια σειρά, η οποία επιμένει με διαρκώς αυξανόμενα μεγέθη. Το πλεονέκτημα είναι ότι η περιοχή, που έχει ενεργοποιηθεί είναι γύρω στα 5-6 χιλιόμετρα, ένα κομμάτι δυτικά της Μονές Ξενοφώντος και Δοχειαρίου, το οποίο είναι παράλληλο με τις ακτές, ένα πλάγιο κανονικό ρήγμα, το οποίο δεν έχει ενεργοποιηθεί σε μεγάλο του κομμάτι.
Επειδή όμως δεν είναι πολύ καλά γνωστά τα ρήγματα του Αγίου Όρους, δεν έχουν γίνει λόγω της ιδιαιτερότητας του Αγίου Όρους, οι απαραίτητες μελέτες, δεν είμαστε σίγουροι για το αν το ρήγμα αυτό έχει λίγο μεγαλύτερο σεισμικό δυναμικό και άρα είμαστε υποχρεωμένοι να κινηθούμε με ένα πιο συντηρητικό σενάριο. Η περιοχή της Παμμακεδονικής, στην οποία ανήκει και το Άγιο Όρος, θεωρείται ότι έχει και φιλοξενεί πρακτικά σε οποιοδήποτε σημείο ρήγματα, που μπορούν να δώσουν έναν σεισμό της τάξης του 6. Συνεπώς το ταβάνι γι’ αυτή την περιοχή είναι αυτό. Νοτιότερα, στην τάφρο του Βορείου Αιγαίου έχουμε αρκετά μεγαλύτερους σεισμούς, αλλά πολύ διαφορετικούς. Δεν έχουν καμία σχέση με την συγκεκριμένη ακολουθία, που είναι ρήγματα στο εσωτερικό της μακεδονικής ζώνης.
Συνεπώς μπορεί να έχουμε ισχυρότερους σεισμό στην περιοχή, αυτό είναι σίγουρο και το ρήγμα αυτό φαίνεται ότι έχει μια προέκταση και προς τα ανατολικά και προς τα δυτικά. Έτσι, αυτή τη στιγμή θα πρέπει να είμαστε λίγο συντηρητικοί όσον αφορά τις δυσμενέστερες εκτιμήσεις, που μπορούμε να κάνουμε», ανέφερε στο ertnews ο κ. Παπαζάχος.
Σε ό,τι αφορά την ιδιαιτερότητα της περιοχής με τα πολύ παλιά κτίσματα, επεσήμανε:
«Καταρχήν έχουμε ήδη μια συνεργασία με το Άγιο Όρος. Ήδη αυτή τη στιγμή όταν ξεκίνησε η ακολουθία, έχουμε εγκαταστήσει ένα πρόσθετο σεισμογράφο και επιταχυνσιογράφο στις Καρυές, στο Διοικητήριο μέσα και στη Μονή Ξενοφώντος οι συνάδελφοι από το ΙΤΣΑΚ έχουν εγκαταστήσει έναν επιπρόσθετο επιταχυνσιογράφο.
Θα προσθέσουμε και άλλα μηχανήματα στο δεύτερο πόδι για να έχουμε καλύτερη κάλυψη της ακολουθίας γιατί οι σεισμογράφοι πρέπει να βλέπουν τους σεισμούς από διάφορες μεριές. Νομίζω μια βελτίωση του δικτύου στην περιοχή είναι το καλύτερο, που μπορούμε να κάνουμε από πλευράς σεισμολογικής. Οι υπόλοιπες ενέργειες απ’ ό,τι έχω καταλάβει, είναι σε εξέλιξη ένα σχέδιο ελέγχου των κτιρίων της περιοχής και φυσικά υπάρχει και μια σύσταση της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, που συνεδρίασε εκτάκτως σήμερα, προς τους μοναχούς και τους επισκέπτες να αποφεύγουν την είσοδο και την παραμονή τους σε κτίσματα που τυχόν έχουν υποστεί βλάβες», σημείωσε ο Κ. Παπαζάχος.
Προληπτικά μέτρα από τον ΟΑΣΠ
Συνεδρίασε σήμερα διαδικτυακά η Μόνιμη Ειδική Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης του ΟΑΣΠ, προκειμένου να εξετάσει θέματα που αφορούν στη σεισμική δραστηριότητα του Αγίου Όρους. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στο ‘Αγιο Όρος, περιορίζεται έως σήμερα στον ίδιο σεισμογόνο χώρο της σεισμικής ακολουθίας που έχει ξεκινήσει από τον προηγούμενο Ιούνιο, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία ενεργοποίησης παρακείμενων ρηξιγενών ζωνών. Παράλληλα σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Επιτροπή συστήνει οι μοναχοί και οι επισκέπτες να αποφεύγουν την είσοδο και την παραμονή τους σε κτίσματα που τυχόν έχουν υποστεί βλάβες.
Ειδικότερα όπως αναφέρει η ανακοίνωση, μετά από συζήτηση μεταξύ των μελών της Επιτροπής και την παρουσίαση και εξέταση όλων των μέχρι τώρα δεδομένων, διατυπώνονται ομόφωνα τα ακόλουθα:
1. Η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στο ‘Αγιο Όρος, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα έως τώρα δεδομένα, περιορίζεται έως σήμερα στον ίδιο σεισμογόνο χώρο της σεισμικής ακολουθίας που έχει ξεκινήσει από τον προηγούμενο Ιούνιο, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία ενεργοποίησης παρακείμενων ρηξιγενών ζωνών. Το πλήθος των σεισμών με μέγεθος μεγαλύτερο του 4 από την έναρξη της δραστηριότητας ανέρχεται σε 8, το δε μέγιστο μέγεθος είναι 5.3 (σημερινός σεισμός).
2. Η Επιτροπή συστήνει οι μοναχοί και οι επισκέπτες να αποφεύγουν την είσοδο και την παραμονή τους σε κτίσματα που τυχόν έχουν υποστεί βλάβες. Επίσης προτείνεται να επιλέγουν ασφαλείς διαδρομές κατά τη μετακίνησή τους, ιδιαίτερα στα σημεία που υπάρχουν έντονες μορφολογικές κλίσεις.
3. Η Επιτροπή θα συνεδριάσει εκ νέου εφόσον κριθεί σκόπιμο.
Σε ότι αφορά την ενημέρωση σε θέματα αντισεισμικής προστασίας, οδηγίες μπορούν να αναζητηθούν στους δικτυακούς τόπους του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr) και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr).
Σημειώνεται ότι η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε παρουσία του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Νίκου Παπαευσταθίου και του αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος Αντιστράτηγου ΠΣ, Θεόδωρου Βάγια.