Του Γιάννη Πεγειώτη
Μιαν πάεις πίσω πούσουν πέντε έξι μες τη γειτονία τζιαι ήταν η ζωή απλή. Ύστερα οι πελλάρες [παρανοϊκές] των μεγάλων οι πομπές, η διχόνοια, τα πάθη, τα μίση.
Η αυλή σας που ‘ταν μαλαμαν για μονότερμαν.
Το πρωίν χάραμαν της εισβολής πούταν το σπίτιν σιωπητόν, ο πατέρας σου να ακούει το ράδιον, να ανάβει τσιγάρον. Να μη μιλά. Να φεύγει για την Πολιτικήν Άμυναν.
Καλούνται επί τα όπλα όλοι οι έφεδροι αξιωματικοί και οπλίτες καθώς και αγύμναστοι χρήσιμων επαγγελμάτων…
Μεσάνυχτα ξημερώνει του Προφήτη ΗΛΙΑ τζιαι εν μπορείς να γιορτάσεις τούντον Προφήτην μα αθθυμάσαι τους νούσιμους [νουνεχείς] που για χρόνια προσπαθούσαν να προλάβουν το κακό.
Ηνταλος εφτάσαμεν στην Εισβολήν. Ερώτημαν μεγιστον….
Πόσα πάθη εκουβαλούσαν κάτι επιπόλαιοι ‘που τα χρόνια του εξήντα.
Κάποτε λαλείς καλυτέρα να μεν [μην] είσι[χ]ες μνήμην, να μεν παρατηράς, να μεν συνδυάζεις πρόσωπα, πράξεις, γεγονότα.
Ποιος εχώστηκεν στην εισβολήν;
Πκοιος ητουν τζείνος ο συκοφάντης στες γειτονιες μας;
Πκοιος ήτουν να μας ελευθερώσει τζιαι μια ζωήν το συφφέρον του τζιαι κατά τα άλλα ελληνοπρεπής;
Τζείνον τον άλλον που έτρωεν ‘που τα Συνεργατικά αβέρτα τζιαι ‘κόμα κάμνει τον προοδευτικών μες τα καφενεία τζίνι στολίζει ‘κομα προδότες.
Τζείνους που καθουνταν μες τα Καφε ενω οι προδομενοι επολεμουσαν να σωσουν ο,τι εμπορεν να σωθει .
Τζείνον που γύριζεν τες γειτονιές μέρες της Δεύτερης εισβολής με το ΑΛΦΑ ΡΟΜΕΟ τζιαι ‘κόμα εν παρόγος [είναι παράγων] της πολιτικής ζωής του τόπου.
Άλλοι στα Άδανα αιχμάλωτοι τζιαι κάτι γνωστοί εγύρευκαν να πλουτίσουν που τες περιστάσεις. Ένας που γέμωννεν αποθήκες να πουλήσει στους εν ανάγκη ύστερις.
Που ούλλους εν ηξηάννεις ολίγους που συ πτωματικά έλειπαν που την Κύπρο επί σκοπού μέρες του Πραξικοπήματος και της Εισβολής. Τζαι πκοιος να τα ερευνήσει.
Κατάκοποι, τσακισμένοι, αιχμάλωτοι. Άλλοι τριάντα έξι μήνες θητεία ‘κόμα τζιαι τριάντα εννιά τζιαι άλλοι κανονισμένοι ΄που τον παπάν [μπαμπά] τους εις τα Λονδίινα για Σπουδες. Λιποτάκτες του Φθινοπώρου του 1974…
Οι μονάδες να λείπουν από τις θέσεις τους και χρόνια να ακούμε κουβέντες του Καφενέ γιατί ουδείς εις την Ελλάδα έμοιαζε να ενδιαφέρεται να καταδείξει την αλήθευαν και να την κοινοποιήσει να μάθει ο λαός…
Θκυο ολόκληρα χρόνια ο Σημαιοφορίδης να περιγράφει καθημερινά τις προετοιμασίες εισβολής και οι παραλήπτες να τυρβάζουν περί άλλων πολλών τζιαι στο τέλος να μου οργανώνουν τζιαι πραξικόπημα….
Οι θύλακες των Τουρκοκυπρίων να ετοιμάζονται, οι πληροφορίες να φτάνουν στις Υπηρεσίες Πληροφοριών της Κυπριακής Δημοκρατίας άλλα οι αρμόδιοι ….
Οι πληροφορίες περί εισβολής και απόβασης να καταφθάνουν από τις 16 Ιουλίου κατά ριπάς και οι υπεύθυνοι αξιωματικοί να μην προχωρούν σε γενική πολεμική πρόσκληση ενω οι μονάδες να τρέχουν στην Πάφο….
Διακόσιες χιλιάδες προσφυγές, πεσόντες, αγνοούμενοι και με το νέον έτος 1975 να αρχίζουν οι μάχες εξουσίας και οι δουλοπρεπείς επιτήδειοι της πόλης να γυρεύκουν συνέχειαν της καριερας τους.
Πρωταγωνιστές της προδοσίας να φεύκουν για τες Αθήνες ανενόχλητοι τζιαι οι ανήλικοι του νησιού να αναζητούν για δεκαετίες τι έγινεν ακριβώς με λεπτομέρειες…
Όσοι επέζησαν που τα πεδία των μαχών να μένουν ως επιώ το πλείστων στο έλεος του Θεού αβοήθητοι και να παρακολουθούν επιτήδειους άκαπνους όλων των πολίτικων αποκλίσεων να πλουτίζουν αθέμιτα….
Ξημερώνει εικοστή Ιουλίου και πάντα σου δίδουν κουράγιο αυτοί που θυσιάστηκαν για να σωθούν οι συμπολεμιστές τους….Σου δίδουν ελπίδα ο Τάσος Μάρκου και ο πιστός ασυρματιστής του, ο Σταυρουλόπουλος και όσοι πολέμησαν στη μάχη της ΕΛΔΥΚ, οι άγνωστοι μαχητές που κράτησαν τη γραμμή καταπαύσεως του πυρός. Όσοι πολέμησαν για να μείνει η Λευκωσία ελεύθερη ο Κάτω Πύργος ελεύθερος το Μαμμάρι ελεύθερο τα Λύμπια η Αθηαίνου…
Ο τόπος τούτος έχει ελπίδα γιατί έζησαν και μεγαλουργήσαν εκείνες τις δύσκολες μέρες πολλοί άγνωστοι ηρωικοί μαχητές.
Όσοι και όσες συνέτρεξαν τους πρόσφυγες στες δύσκολες μέρες, ήταν επίσης κομιστές ελπίδος αληθινής.
ΥΓ. Συγχωράτε μου το της γραφής άτεχνον. Ετών οκτώ στην Εισβολή μια ζωή είπα να συντροφεύω τη μνήμη χωρίς έτοιμες προαποφασισμένες απαντήσεις επιτήδειων και ποικίλων συμφεροντολόγων.
[Σε αγκύλες επεξηγήσεις της «Χ» για την κατανόηση όρων της αρχαιοπρεπούς κυπριακής διαλέκτου]