ΑΒΡΑΑΜ Ε. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
Ο Άγιος Απόστολος Τίτος καταγόταν από την Κρήτη. Ήταν μαθητής του Αποστόλου Παύλου. Ήταν εξ εθνών χριστιανός. Υπήρξε ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του και πολύ καλός του φίλος, με τον οποίο και συνεργάστηκε στην διάδοση του Ευαγγελίου. Ο Απόστολος Παύλος του έστειλε και την γνωστή «προς Τίτον Επιστολή», από την οποία γνωρίζουμε, ότι ο Έλληνας μαθητής του Παύλου είναι «τέκνον του γνήσιον» (Τίτον α΄, 4). Από την ίδια επιστολή του μαθαίνουμε ότι ο Τίτος είχε λαμπρούς συνεργάτες στην Κρήτη, τον Ζηνά τον νομικό και τον περίφημο Απολλώ.
Αυτός, λοιπόν, ο θεσπέσιος Τίτος από νεαρή ηλικία έδειξε πολλή σπουδή και επιμέλεια στην παιδεία και την μάθηση. Όταν έφτασε στην ηλικία των είκοσι ετών άκουσε άνωθεν θεϊκή φωνή, που του έλεγε: «Τίτε, πρέπει να αναχωρήσεις από εδώ για να σώσεις τη ψυχή σου, επειδή η εξωτερική αυτή παιδεία ουδόλως σε ωφελεί». Επειδή αυτή τη φωνή την θεώρησε ως πιθανή φωνή των δαιμόνων και για να βεβαιωθεί ότι όντως ήταν φωνή του Θεού, για να μην τυχόν πλανηθεί, παρέμεινε ακόμη στην παιδεία των γραμμάτων άλλα εννέα χρόνια. Τότε προστάχθηκε με θεϊκό όραμα να αναγνώσει την Παλαιά Διαθήκη. Άνοιξε λοιπόν την Παλαιά Διαθήκη και ευρίσκει πρώτον το ρητό του Προφήτου Ησαΐου, που λέει: «Έγκαινίζεσθε προς με νήσοι· Ισραήλ σώζεται υπό Κυρίου σωτηρίαν αιώνιον» (Ησ. με΄, 16-17), δηλαδή, ελάτε κοντά μου, γίνετε νέα κτίση, λαοί ειδωλολατρικοί, που κατοικείτε στα νησιά και τα παράλια. Οι Ισραηλίτες θα σωθούν από τον Κύριο, θα πάρουν αιώνια σωτηρία .
Ο ανθύπατος και ηγεμών της Κρήτης, που ήταν θείος του Αγίου Τίτου, όταν άκουσε την σωτήριο γέννηση του Κυρίου και τα θαύματα όσα έκανε στα Ιεροσόλυμα και σε άλλους τόπους της Παλαιστίνης και αφού συμβουλεύτηκε τους πρώτους άρχοντες της Κρήτης, απέστειλε τον ανιψιό του Τίτο εις τα Ιεροσόλυμα, επειδή ήταν ικανός να παραστήσει διά του λόγου όσα εκεί θα αντιλαμβανόταν. Αφού πήγε, λοιπόν ο Τίτος εις τα Ιεροσόλυμα προσκύνησε τον Δεσπότη Χριστό. Αντιλήφθηκε διά των ιδίων του αισθήσεων τα θαυμαστά γεγονότα που έκανε ο Χριστός και είδε τα σωτήρια Πάθη Του, την Ταφή, την Ανάσταση και την Θεία Ανάληψή Του. Παραβρέθηκε και κατά την ημέρα της Πεντηκοστής και γεύθηκε τις δωρεές της ελεύσεως του Αγίου Πνεύματος. Ήταν ένας εκ των Κρητών που πίστευσαν στον Κύριο και βαφτίσθηκαν μετά τον λόγο του Πέτρου κατά την ημέρα της Πεντηκοστής «Κρήτες και Άραβες ακούομεν λαλούντων αυτών ταις ημετέραις γλώσσαις τα μεγαλεία του Θεού» (Πράξ. β΄, 11) . Συναριθμήθηκε και αυτός με τους εκατόν είκοσι οι οποίοι έλαβαν το Άγιο Πνεύμα κατά την ημέρα της Πεντηκοστής. Αφού χειροτονήθηκε, έπειτα αποστέλλεται μετά του Αποστόλου Παύλου στην Αντιόχεια, Σελεύκεια και στις πόλεις της Κύπρου Σαλαμίνα και Πάφο. Από εκεί δε στη Πέργη της Παμφυλίας, στην Αντιόχεια της Πισιδίας και στο Ικόνιο, στο σπίτι του Αγίου Ονησιφόρου. Έπειτα ανήλθε στα Λύστρα και Δέρβη, και σε κάθε τόπο και πόλη κηρύττοντας το λόγο του Θεού, μαζί με τον Απόστολο Παύλο.
Με τον Απόστολο Παύλο και τον Βαρνάβα από την Αντιόχεια μετέβηκαν στην Ιερουσαλήμ για την Αποστολική Σύνοδο, το 51 μ.Χ., προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί, καθώς οι Ιουδαΐζοντες Χριστιανοί υποστήριζαν ότι οι Χριστιανοί που προέρχονταν από τους ειδωλολάτρες έπρεπε να τηρούν το Μωσαϊκό Νόμο, υποχρεωτικά τις τελετουργικές διατάξεις του Νόμου και να κάνουν περιτομή. Ο Παύλος αρνήθηκε την απαίτηση των Ιουδαϊζόντων να υποβληθεί ο Τίτος σε περιτομή. Ο Παύλος στην τρίτη περιοδεία του, μετά τη Γαλατία και την Έφεσο, πήγε μέσω της Τρωάδας στη Μακεδονία. Εκεί περίμενε να συναντήσει τον Τίτο, ο οποίος είχε ήδη αποσταλεί στην Κόρινθο. Ο Τίτος συναντήθηκε με τον Παύλο στη Μακεδονία. Από τη Μακεδονία ξαναγύρισε στη Κόρινθο για να συμβουλεύσει την εκεί Εκκλησία, αλλά και να προτρέψει τους πιστούς να προσφέρουν τη βοήθειά τους, την λογία, υπέρ των φτωχών της Ιερουσαλήμ. Μαζί με τον Απόστολο Παύλο επανήλθε στην Κρήτη. Από εκεί πάλι πορεύτηκε με τον Παύλο στην Ασία και έπειτα στη Ρώμη. Κατά την τέταρτη αποστολική οδοιπορία ο Απόστολος Παύλος αφήνει τον Τίτο στην Κρήτη. Από την Ρώμη ο Παύλος απηύθυνε στον Τίτο την «Προς Τίτον Επιστολή», εν τέλει της οποίας καλεί αυτόν να έλθει στην Νικόπολη. Όταν ο Απόστολος Παύλος αντιμετώπιζε στην Ρώμη τον κίνδυνο του μαρτυρίου, ο Απόστολος Τίτος βρισκόταν στην Δαλματία.
Στην Επιστολή του ο Απόστολος Παύλος δίνει οδηγίες ποιοι να εκλέγονται επίσκοποι, πως να καταπολεμούνται οι ψευτοδιδάσκαλοι, ποια είναι τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις ορισμένων τάξεων χριστιανών, οδηγίες για την συμπεριφορά των χριστιανών και οδηγίες για την διαγωγή του Τίτου. Του εφιστά την προσοχή σχετικά με την σχέση του με τους αιρετικούς λέγοντας: «Αιρετικόν άνθρωπον μετά μίαν και δευτέραν νουθεσίαν παραιτού, ειδώς ότι εξέστραπται ο τοιούτος και αμαρτάνει ων αυτοκατάκριτος» (Τίτ. γ΄, 10-11). Με άλλα λόγια με άνθρωπο που έχει διαστραφεί και προκαλεί σκάνδαλα και διαιρέσεις στην Εκκλησία, μετά από δυο προσπάθειες παράτησέ τον και απόφυγέ τον.
Ο Άγιος Τίτος μετά τον μαρτυρικό θάνατο του Παύλου επί Νέρωνος, κατέστησε στην Κρήτη επισκόπους και πρεσβυτέρους, όπου και αφού διέλαμψε αναπαύθηκε εν Κυρίω. Ήταν τότε η 25 Αυγούστου του έτους 105 μ.Χ. Έζησε δε ο Άγιος Απόστολος Τίτος ενενήντα τέσσερα χρόνια. «Όταν πήγε στα Ιεροσόλυμα ήταν είκοσι χρόνων, έμεινε ένα έτος μέχρι την Ανάληψη του Κυρίου, και μετά των Ανάληψη άλλα δέκα έτη, όποτε και χειροτονείται επίσκοπος από τους κορυφαίους Αποστόλους, όπως αναφέρεται στις Αποστολικές Διαταγές «…και της Κρήτης Τίτος». Διήλθε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου δέκα οκτώ έτη. Κήρυξε στα νησιά άλλα έξη χρόνια και στην πατρίδα του την Κρήτη τριάντα εννέα έτη.
Ο Ζήνων ο νομικός, σε χειρόγραφά του αναφέρει τον Τίτο ως επίσκοπο Γόρτυνας, την τότε πρωτεύουσα της Κρήτης. Τα λείψανα του Τίτου μεταφέρθηκαν από τη Γόρτυνα στη Βενετία, στη βασιλική του Αγίου Μάρκου και από εκεί το 1966 στο Ηράκλειο της Κρήτης, στο Ναό του Αγίου Τίτου όπου φυλάσσεται η αγία Κάρα του.
Μέσα από τους βίους των Αγίων Αποστόλων, των Αγίων και Οσίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας συναντά κανείς το ίδιο το Ευαγγέλιο, την ίδια ζωή, την ίδια δικαιοσύνη, την ίδια αγάπη, την ίδια πίστη, την ίδια αιωνιότητα,, την ίδια «δύναμιν εξ ύψους», τον ίδιο τον Θεό και Κύριο. Διότι «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» (Εβρ. ιγ΄, 8). Ο Αυτός δια τους ανθρώπους όλων των αιώνων, διαμοιράζων τα ίδια χαρίσματα και τις ίδιες θείες ενέργειες σε όλους όσους πιστεύουν σ΄ Αυτόν. Αυτή η συνέχιση όλων των θείων δυνάμεων και ζωοποιών ενεργειών, που παραμένουν και παρατείνονται στην Εκκλησία του Χριστού διά μέσου των αιώνων και από γενεάς εις γενεάν, αποτελεί ακριβώς την ζωντανή Ιερά Παράδοση. Η Αγία αυτή Παράδοση συνεχίζεται αδιάκοπα ως ζωή χαρισματική σε όλους τους Ορθοδόξους χριστιανούς, μέσα στους οποίους δια των αγίων Μυστηρίων και των αγίων αρετών ζει εν χάριτι ο ίδιος ο Χριστός, ο οποίος είναι παρών στην Εκκλησία Του, ούτως ώστε να είναι αυτή το πλήρωμά Του. Όλες οι αλήθειες δόθηκαν από τον Χριστό για ένα σκοπό: Για να γίνουν ζωή δική μας, πραγματικότητα δική μας, κτήμα δικό μας, χαρά δική μας. Και οι Άγιοι, όλοι τους μέχρι ενός, ζουν αυτές τις θείες αλήθειες ως το κέντρο της ζωής τους και ως την ουσία της ύπαρξής τους. Ο άνθρωπος είναι όντως αληθινός άνθρωπος μόνον εν τω Θεώ. Η πνευματική ζωή του ανθρώπου είναι μυστήριο ανεξιχνίαστο για τους άλλους και μόνο στον Χριστό γνωστή. Γι΄ αυτό δεν θα πρέπει να κρίνουμε κατ΄ όψιν, διότι πολλές φορές ο άνθρωπος δεν είναι αυτός που φαίνεται. Πρέπει η καρδιά μας να πονά για κάθε αμαρτία μας, αλλιώς εύκολα την ξανακάνουμε. Όταν αγωνιζόμαστε για να νικήσουμε ένα πάθος και δεν φεύγει, σημαίνει ότι έχουμε πολύ εγωισμό ή κατακρίνουμε. Από την υπομονή στις θλίψεις διακρίνονται όσοι αγαπούν τον Θεό. Όταν ο Θεός θελήσει να βοηθήσει μια ψυχή βασανισμένη, συνήθως δεν την απαλλάσσει από όλες τις θλίψεις αλλά σίγουρα της χαρίζει υπομονή.
Ο σύγχρονός μας Άγιος Πορφύριος μας νουθετεί ως εξής:
«Ζωή χωρίς Χριστό δεν είναι ζωή. Πάει, τελείωσε. Αν δεν βλέπεις το Χριστό σε όλα σου τα έργα και τις σκέψεις, είσαι χωρίς Χριστό. Έτσι πράγματι πρέπει να βλέπουμε τον Χριστό. Είναι φίλος μας, αδελφός μας, είναι ό,τι καλό και ωραίο. Είναι το παν. Είναι η χαρά, είναι η ζωή, είναι το φως, που κάνει τον άνθρωπο να χαίρεται, να πετάει, να τα βλέπει όλα, να βλέπει όλους, να πονάει για όλους, να θέλει να είναι μαζί όλους κοντά στον Χριστό. Μακρά του Χριστού η θλίψις, η μελαγχολία, τα νεύρα, η στεναχώρια, οι αναμνήσεις των τραυμάτων της ζωής, των πιέσεων, των αγωνιών. Ο άνθρωπος του Χριστού πρέπει να αγαπήσει τον Χριστό κι όταν αγαπήσει το Χριστό, απαλλάσσεται από τον διάβολο, από την κόλαση και από τον θάνατο. Η αγάπη κάνει τον άνθρωπο άγιο, τον ειρηνεύει, διότι αγάπη είναι ο Θεός».
Ταις του Αγίου Αποστόλου Τίτου πρεσβείες, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς, Αμήν.