Του Αρχιμ. Κυρίλλου Κωστόπουλου, Ιεροκήρυκα της Ι. Μ. Πατρών – Δρ. Θεολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
Η δεύτερη αγωνία, που αφορά στην αβεβαιότητα και το ευμετάβολο αυτής της ζωής, γεμίζει τον άνθρωπο με άγχος και αγωνία για το τι θα του συμβεί αύριο. Εκείνος, ωστόσο, που ζει συνειδητά στον χώρο της Εκκλησίας και έχει υπερβεί την αγωνία του θανάτου -εφόσον ενώθηκε με τον Θεάνθρωπο Κύριο- αυτός υπερβαίνει και την αγωνία του αβέβαιου μέλλοντος.
Ο χρόνος μέσα στην Εκκλησία γίνεται αιώνιο παρόν της βιώσεως της κοινωνίας μετά του Χριστού. Για τον πιστό άνθρωπο το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μεταβάλλεται σε αιώνιο παρόν, διότι ο Χριστός είναι ο Δημιουργός του χρόνου και του χώρου. Κατ᾽ αυτόν τον τρόπο, εφόσον ζει ο άνθρωπος εν Χριστώ, υπάρχει σε ένα αιώνιο Θεανθρώπινο παρόν.
Ο χώρος και ο χρόνος είναι πραγματικότητες που επεξεργάζεται η σκέψη του ανθρώπου. Όταν η σκέψη είναι εμπαθής -διότι ο άνθρωπος είναι αποκομμένος από τον Δημιουργό του Θεό, τον δημιουργό του χωροχρόνου- τότε αυτές οι πραγματικότητες μεταβάλλονται σε κόλαση για τον άνθρωπο.
Όταν, όμως, είναι ενωμένος με τον Χριστό και βιώνει το αιώνιο παρόν, την εν Χριστώ ζωή, απομακρύνεται από το άγχος της μελλοντικής αβεβαιότητος, διότι ζει την εμπειρική γνώση ότι ο Θεός προπορεύεται του ανθρώπου και ως Πατέρας φροντίζει και βοηθά παντοιοτρόπως το πλάσμα Του. Ως αποτέλεσμα τούτου ειρηνεύει και γαληνεύει μέσα στον Θεανθρώπινο χώρο της εκκλησιαστικής ζωής που διάγει καθημερινώς.
Η τρίτη αγωνία του ανθρώπου, όπως αναφέραμε πιο πάνω, είναι οι ενοχές του. Ο άνθρωπος πορευόμενος σ᾽αυτή τη ζωή και ικανοποιώντας τις παντός είδους επιθυμίες του, υποκύπτει στα πάθη του, παρακούει το θέλημα του Δημιουργού του Θεού και εισέρχεται στον χώρο των ενοχών.
Εάν απωθήσει αυτές τις ενοχές και δεν απαλλαγεί από αυτές, τότε ασκεί βία πάνω στον ίδιο του τον εαυτό και διχάζεται η προσωπικότητά του. Αποτέλεσμα τούτου συνιστά η επιθετική συμπεριφορά και προς τον εαυτό του και προς τον συνάνθρωπο.
Για να μπορέσει να απαλλαγή από αυτήν την κατάσταση και να ισορροπήσει, πρέπει να ζήσει στην κοινωνία αγάπης της αγίας μας Εκκλησίας. Εκεί μπορεί να συντελεσθεί εντός του η υπαρξιακή αλλαγή. Κι αυτό γιατί με το Μυστήριο της μετανοίας και εξομολογήσεως εξαφανίζονται και διαλύονται οι παντός είδους ενοχές και επανέρχεται ο άνθρωπος στη γαλήνια, ειρηνική, ενοποιημένη κατάσταση. Έτσι υπάρχει στη ζωή του η αρμονική εφαρμογή όσων διδάσκονται με αυτά που πράττει.
Άρα και οι τρεις υπαρξιακές αγωνίες του ανθρώπου υπερβαίνονται με έναν και μόνον τρόπο: Με την οντολογική μετάνοια και τη συνειδητή εκκλησιοποίηση της ζωής του ανθρώπου.