Ἀπόστολος Θωμᾶς: Ὁ δύσπιστος μαθητὴς τοῦ Κυρίου (6/10/2025)

 Τοῦ Λάμπρου Κ. Σκόντζου
Θεολόγου – Καθηγητοῦ Τὴν πρώτη Κυριακὴ μετὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου Θωμᾶ καὶ διαβάζεται στὶς ἐκκλησίες ἡ σχετικὴ περικοπὴ τῆς ψηλάφησης τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ αὐτόν.Τὸ ὄνομά του στὴν ἀραμαϊκὴ γλῶσσα «Τέομα» σημαίνει δίδυμος. Στὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο τοῦ δίδεται ὄντως ἡ προσωνυμία «Δίδυμος» (Ἰωάν.11,16).Ὁ Θωμᾶς καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν πλειοψηφία τῶν μαθητῶν, ποὺ ἦταν Γαλιλαῖοι (Ἰωάν.21,2).Ἐπίσης ἦταν καὶ σκεπτικιστὴς καὶ δύσπιστος. Γιὰ νὰ πιστέψει στὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ζήτησε νὰ ἔχει ἁπτὴ βεβαίωση, νὰ ψηλαφίσει μὲ τὰ ἴδια του τὰ χέρια τὶς πληγὲς τοῦ διδασκάλου του. Μετὰ τὴν ψηλάφηση ὁμολόγησε μὲ ἐνθουσιασμὸ καὶ αὐθορμητισμό: «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου» (Ἰωάν.20,28).Ἀρχαία παράδοση ἀναφέρει ὅτι κήρυξε τὸ Εὐαγγέλιο στὴν Περσία καὶ τὴν ἀχανῆ χώρα τῶν Ἰνδιῶν. Ὡς τὰ σήμερα θεωρεῖται ὁ φωτιστῇς τῶν χωρῶν αὐτῶν. Τὸ τέλος τῆς ζωῆς του ὑπῆρξε μαρτυρικό. Οἱ φανατικοὶ εἰδωλολάτρες τὸν θανάτωσαν διὰ λογχισμοῦ. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 6 Ὀκτωβρίου. Στὸ ὄνομα τοῦ Θωμᾶ ἔχουν διασωθεῖ τρία ἀπόκρυφα κείμενα τοῦ 2ου μ. Χ. αἰῶνα. Πρόκειται ἀναμφίβολα γιὰ ψευδεπίγραφα κείμενα ἀρχαίων αἱρετικῶν γνωστικῶν, οἱ ὁποῖοι θέλοντας νὰ δώσουν κῦρος στὶς αἱρετικές τους δοξασίες, τὶς ἀπέδωσαν στὸν ἀπόστολο Θωμᾶ. Αὐτά τα κείμενα περιέχουν σοβαρὲς πλάνες καὶ κακοδοξίες καὶ γι’ αὐτὸ δὲ θὰ πρέπει νὰ τὰ ἐμπιστεύονται οἱ πιστοί, διότι τὰ χρησιμοποιοῦν οἱ χριστιανομάχοι γιὰ νὰ πλήξουν τὴν ἀξιοπιστία τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας καὶ ἰδιαίτερα τὸ Θεῖο Πρόσωπο τοῦ Λυτρωτῆ μας Χριστοῦ.
Πολλοὶ ἀποκαλοῦν τὸν ἀπόστολο Θωμᾶ ἄπιστο. Δὲν εἶναι σωστὸς αὐτὸς ὁ χαρακτηρισμός του. Ὁ Θωμᾶς δὲν ὑπῆρξε ἄπιστος, ἀλλὰ δύσπιστος. Ὁ ἀπόστολος Φίλιππος, ὅταν μίλησε στὸν φίλο τοῦ Ναθαναὴλ γιὰ τὸ Χριστὸ τοῦ εἶπε ἐκεῖνο τὸ περίφημο: «ἔρχου καὶ ἴδε» (Ἰωάν.1,47), «ἔλα φίλε μου νὰ διαπιστώσεις μὲ τὰ ἴδια σου τὰ μάτια αὐτὰ ποὺ σοῦ λέω γιὰ Ἐκεῖνον». Ἄρα δὲν εἶναι κακὸ νὰ ἐρευνοῦμε καλόπιστα. Κακὸ εἶναι νὰ κρατᾶμε στάση κακόπιστη, ἡ ὁποία καὶ θὰ μᾶς κρατήσει τελικὰ μακριὰ ἀπὸ τὴν ἀλήθεια.
Ὁ ἀπόστολος Θωμᾶς ἦταν καλόπιστος καὶ γι’ αὐτό, ἀφοῦ ἱκανοποίησε τὶς αἰσθήσεις του, ὁμολόγησε εὐθαρσῶς: «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου» Τὸ σκοτεινὸ μεσαίωνα κυκλοφόρησε στὴν αἱρετικὴ Δύση ἕνα σλόγκαν, τὸ ὁποῖο δὲν ἔχει τὸ παραμικρὸ ἔρεισμα στὴν ἁγία Γραφὴ καὶ τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας.Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.Ὡς θεῖος Ἀπόστολος, θεολογίας κρουνούς, ἐνθέως ἐξήντλησας, ἐκ λογχονύκτου πλευρᾶς, Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἠμῶν. Ὅθεν τῆς εὐσέβειας, κατασπείρας τὸν λόγον, ἔλαμψας ἐν Ἰνδίᾳ, ὡς ἀκτὶς οὐρανία, Θωμὰ τῶν Ἀποστόλων, τὸ θεῖον ἀγλάισμα.Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.Ὁ τῆς θείας χάριτος πεπληρωμένος, τοῦ Χριστοῦ Ἀπόστολος, καὶ ὑπηρέτης ἀληθής, ἐν μετανοίᾳ ἐκραύγαζε· Σύ μου ὑπάρχεις, Θεός τε καὶ Κύριος.6 Οκτωβρίου 2025 ἑορτάζουν: Ἅγιος Θωμᾶς ὁ Ἀπόστολος
Ἁγία Ἐρωτηΐς
Ἅγιος Μακάριος ὁ νέος ὁσιομάρτυρας ἀπὸ τὴν Κίο της Βιθυνίας
Ὅσιος Κενδέας ὁ θαυματουργός
Ἅγιοι Ἰλαρίων ὁ Νέος, Ἰωάννης, Ἰωσὴφ «εἰς τὸν Λυθροδώνταν», Καλάντιος ἐν Ταμασίᾳ, Κασσιανὸς ὁ της Γλυφάς, Κασσιανὸς ὁ της Ἀξύλου, οἱ ἐξ’ Ἀλαμανῶν, ἐν Κύπρῳ
Ὀσίος Γρηγορίος του Χαντζτέλι
Μητροπολίτης Μόσχας καὶ Ἱεραπόστολος Ἀλάσκας
Ἅγιος Παῦλος ἐπίσκοπος Γορτύνης
Συντάκτης