Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Η πρόσφατη υπενθύμιση της Βασιλικής Σιούτη στη LIFO έφερε ξανά στο προσκήνιο μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της σύγχρονης εκκλησιαστικής ιστορίας: την εξαφάνιση του χαρισματικού Μητροπολίτη Χαλεπίου Παύλου του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Για όσους θυμόμαστε το γεγονός αυτό τον είχαν απαγάγει το 2013 ισλαμιστές κοντά στα τουρκοσυριακά σύνορα, μαζί με τον Συροϊακωβίτη Επίσκοπο Ιωάννη (Γιοχάνα) Ιμπραήμ –έναν από τους σημαντικότερους ακτιβιστές χριστιανούς της Μέσης Ανατολής– και άλλους τρεις που τους συνόδευαν. Πέρασαν 12 χρόνια κια μέχρι σήμερα και δεν βρέθηκαν αλλά και δεν μάθαμε τίποτα που να μας φωτίσει.
Δώδεκα χρόνια πέρασαν από αυτή την αινιγματική απαγωγή και η σιωπή που σκεπάζει ακόμη το γεγονός δεν είναι απλώς ακατανόητη, είναι σκανδαλώδης.
Ο λόγος της έγκριτης δημοσιογράφου Βασιλικής Σιούτη ήχησε ως καμπάνα μετανοίας, υπενθυμίζοντας σε όλους μας ότι η λήθη είναι συνενοχή.
Ο Παύλος, λόγιος, πράος και ειρηνοποιός, υπήρξε ορατό σημείο ενότητας Ανατολής και Δύσης. Ο χαρισματικός αυτός ιεράρχης, ο γνωστός για την παιδεία, την ποιμαντική του δράση και τη γέφυρα διαλόγου που οικοδομούσε ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, άφησε πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό.
Η απαγωγή του δεν είναι ένα ακόμη «τραγικό περιστατικό του πολέμου», αλλά έγκλημα κατά της Εκκλησίας και του ανθρωπίνου προσώπου. Κι όμως, η θεσμική Εκκλησία-Πατριαρχεία, Σύνοδοι και ισχυροί παράγοντες- επέλεξαν τον δρόμο της ένοχης αδράνειας και της σιωπής. Αντί να σημάνουν συναγερμό, αρκέστηκαν σε χλιαρές ανακοινώσεις. Όλα για τα μάτια του κόσμου.
Ακόμη πιο βαριά η σκιά που πέφτει στο ίδιο το Πατριαρχείο Αντιοχείας. Ο Πατριάρχης Ιωάννης, αδελφός κατά σάρκα του απαχθέντος, όφειλε να κινήσει «γη και ουρανόν» για να τον αναζητήσει. Δεν το έπραξε. Η ολιγωρία αυτή δεν μπορεί να καλυφθεί με ευσεβείς ευχές. Αντιθέτως συνιστά τραύμα και όνειδος. Ο αδελφός του Χριστού, ο δικός του αδελφός,έμεινε αζήτητος.
Το ίδιο ένοχη πρέπει να αισθάνεται και η Ελλάδα δεδομένου ότι ο Παύλος ήταν και Ελλην Πολίτης. Την αγάπη του προς την Ελλάδα πλήρωσε αφού τόσο οι Σύριοι όσο και οι Τούρκοι τον θεωρούσαν πράκτορα της χώρας μας μέσα στα πόδια τους. Αυτό τον έκανε εύκολο στόχο.
Η υπόθεση Παύλου είναι ένα ηχηρό καμπανάκι όχι μόνο για την παγκόσμια κοινότητα αλλά και για την ίδια την Εκκλησία. Παρά το κύρος του, οι ενέργειες για τον εντοπισμό του υπήρξαν υποτονικές, σχεδόν ανύπαρκτες.
Δεν είναι λίγοι όσοι γνωρίζουν ότι ο Παύλος υπήρξε εμπόδιο σε σχέδια γεωπολιτικά και εκκλησιαστικά. Ανθρώπινες σκοπιμότητες προτίμησαν να τον αφανίσουν παρά να αντιμετωπίσουν το φως της αλήθειας που εξέπεμπε η παρουσία του. Μα «το άδικον ουκ ευλογείται». Η Ιστορία και ο Θεός δεν λησμονούν.
Ίσως έρθει η στιγμή που ο Μητροπολίτης Παύλος θα βρεθεί, για να αφηγηθεί ο ίδιος το μαρτύριό του. Μέχρι τότε, για τον πιστό λαό, ο Σεβασμιώτατος παραμένει ένας μάρτυρας της πίστης και της αλήθειας—σύμβολο θάρρους, υπομονής και αδικαίωτης θυσίας- όπως είχε πει και ο Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος στην ειδική εκδήλωση που είχε γίνει προ ετών στο Πολεμικό Μουσείο, αφιερωμένη στον Παύλο και στο θλιβερό γεγονός της απαγωγής του.
Ο Σεβασμιώτατος Χαλεπίου Παύλος, όσο παραμένει άφαντος, θα στέκει ως φωνή συνειδήσεως και ελέγχου των ισχυρών.
Η Εκκλησία μας οφείλει έμπρακτη μετάνοια: όχι απλές μνημονεύσεις, αλλά αδιάκοπη απαίτηση δικαιοσύνης. Διότι κάθε μέρα σιωπής είναι και μια μέρα συνενοχής.