Ἐπιμέλεια τοῦ π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου †, Δρ. Θεολογίας, Δρ. Φιλοσοφίας
8ον
Θεωροῦμε πολὺ σημαντικὸ τὸ κείμενο αὐτὸ καὶ γι’ αὐτὸ παραθέτουμε στὴ συνέχεια τὰ βασικότερα σημεῖα του.
Οἱ ὁμάδες ἔχουν ἀναπτύξει εἰδικὴ μέθοδο, προκειμένου νὰ ἀπευθύνουν τὸ λόγο σὲ νεαρὰ ἄτομα σὲ στιγμὲς ἀδυναμίας, ὅταν ἀναζητοῦν τὸ νόημα τῆς ζωῆς, προσανατολισμὸ καὶ ζεστασιά, ἀναγνώριση καὶ κοινωνία.
Τὸ πρῶτο βῆμα στηρίζεται στὸ ἀνάλογο εὐαίσθητο σημεῖο. Δίδεται ἡ ὑπόσχεση σαφήνειας στὴ ζωή, κοινωνίας μὲ νέους ἰδεαλιστές, βοηθείας γιὰ προσωπικὴ ἐπιτυχία καὶ ἀποτελεσματικότητα, ἴσως καὶ ἡ ὑπόσχεση πὼς ἐδῶ θὰ βρεῖ μία ὁμάδα, ποὺ ἀντιτίθεται στὴν ὅλη κοινωνία τῆς κατανάλωσης καὶ τῆς ἀπόδοσης καὶ οἰκοδομεῖ μία κοινωνία ἐνάντια στὸ δυτικὰ προσανατολισμένο πολιτισμό.
Σ’ αὐτὴ τὴ φάση δὲν καταβάλλεται προσπάθεια νὰ μεταδοθοῦν κάποιες συγκεκριμένες ἰδέες. Βασικὸς στόχος εἶναι ἡ δημιουργία ἐμπιστοσύνης. Αὐτὸς ποὺ προσηλυτίζεται πρέπει νὰ αἰσθανθεῖ εὐχάριστα, νὰ ἔχει τὴν ἐμπειρία τῆς εἰλικρίνειας καὶ τῆς ἁπλότητας τῆς ὁμάδας. Πρέπει νὰ ἀποκτήσει τὴν ἐντύπωση τῆς γνήσιας ἐλευθερίας, τὴν ὁποία μπορεῖ νὰ πραγματώσει μὲ τὴν ἔνταξη σ’ αὐτὴν τὴν ὁμάδα. Ἀκόμη, ἡ ὁμάδα ἐμπνέει στὸν νεοφερμένο ἐμπιστοσύνη, ἐπειδὴ ἀποτελεῖται ἀπὸ ἰδεαλιστὲς νέους, ποὺ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον προέρχονται ἀπὸ καλὸ περιβάλλον, μὲ ἀνώτερες σπουδὲς· ἀπόφοιτοι λυκείου, φοιτητὲς κ.ο.κ.
Ἡ ὀργάνωση λοιπὸν δὲν δημιουργεῖ τὴν ἐντύπωση μίας περιθωριακῆς, ἀλλὰ μᾶλλον μίας ἐλιτίστικης ὁμάδας. Ἔτσι τουλάχιστον αἰσθάνεται ὁ νεοφερμένος. Δὲν ἀντιλαμβάνεται πὼς μὲ τὴ συμπάθεια, ποὺ ἔδειξε στὴν ὁμάδα ἀρχίζει μιὰ διαδικασία ἐπηρεασμοῦ καὶ χειρισμοῦ τῆς προσωπικότητάς του, μιὰ πραγματικὴ χειραγώγηση, ποὺ παρουσιάζεται ὡς ἐλευθερία, ἐπειδὴ λείπει ὁ ὁρατὸς ἐξαναγκασμός· δὲν ἀντιλαμβάνεται πὼς ὑφίσταται ἐπέμβαση στὸ κέντρο τῆς προσωπικότητάς του.
Οἱ ὀργανώσεις αὐτὲς ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν ἐλευθερία καὶ προσφέρουν στὰ ἄτομα τὸ κίνητρο νὰ ἀποδεχθοῦν τὴ διαδικασία τῆς ἀναμόρφωσης. Ὁ νεοπροσήλυτος ὑποθέτει πὼς μ’ αὐτὴ τὴν ἀναμόρφωση καταλήγει σὲ γνήσια ἐλευθερία: ἡ καλὴ πίστη του τὸν ὁδηγεῖ σ’ αὐτὴν τὴν αὐταπάτη.
Σ’ αὐτὸ τὸ στάδιο ἀκολουθεῖ ἡ ἀποδέσμευση τῆς προσωπικότητας ἀπὸ τὶς μέχρι τώρα σχέσεις. Ἀπὸ τοὺς γονεῖς, τοὺς φίλους, ἐν μέρει καὶ ἀπὸ τὸ σχολεῖο, τὶς σπουδές, τὴν ἐργασία. Αὐτὴ ἡ ἀποδέσμευση δημιουργεῖ στὰ ἄτομα ἕνα κενὸ καὶ ἔτσι ἀνοίγονται σὲ νέες προσφορές.
Σ’ αὐτὴ τὴ πρώτη φάση «καθαρίζεται» ὁ ἐγκέφαλος τοῦ νεοπροσηλύτου ἀπὸ κάθε τι τὸ ἐνοχλητικὸ ἢ ἀπὸ κάθε τι ποὺ ἀποκλίνει ἀπὸ τὴν ἰδεολογία τῆς ὁμάδας. Ἀκόμη καὶ οἱ συναισθηματικὲς ροπὲς πρέπει νὰ διαλυθοῦν καὶ νὰ ἀποβληθοῦν ἀπὸ τὸν νεοπροσήλυτο. Ὁ ὅλος ἄνθρωπος πρέπει νὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ ὅλες τὶς προηγούμενες δεσμεύσεις του, γιὰ νὰ εἶναι ἐλεύθερος γιὰ τὶς νέες, «-σωτήριες ἰδέες». Αὐτὴ ἡ κάθαρση παρουσιάζεται ὡς πλεονέκτημα γιὰ τὸν νεοπροσήλυτο.
Σ’ αὐτὴ τὴ διαδικασία, οἱ κριτικὲς ἱκανότητες τοῦ νέου θύματος δὲν ἀποκλείονται, ἀλλὰ χρησιμοποιοῦνται, ὥστε ἡ προηγούμενη στάση του καὶ οἱ ἀντιλήψεις του νὰ ἐφαρμοστοῦν στὴ νέα ὁμάδα. Ἐδῶ ἀκολουθεῖ ἡ ἀπώλεια προσανατολισμοῦ καὶ μιὰ ἀναμόρφωση τῆς προσωπικότητας.
Ἡ κατάσταση περιορισμένης προσοχῆς καὶ ἀντιδράσεως ἐνισχύεται μὲ τὶς πρακτικὲς τῆς κάθε ὁμάδας: Μὲ τὴ συνεχῆ συμμετοχὴ στὴν ψαλμῳδία, σὲ ἐντατικὲς «προσευχές», σὲ σεμινάρια, σὲ συνεχεῖς συζητήσεις καὶ ὁμιλίες. Ἐπίσης: Ὅσο ὁ ὕπνος ἐλαττώνεται, τόσο ἀδυνατεῖ καὶ ἡ ἱκανότητα τῆς σκέψης. Ἔτσι αὐτὴ ἡ κατάσταση μπορεῖ νὰ χαρακτηριστεῖ ὡς κατάσταση ἔκστασης. Ὁ νεοπροσήλυτος, ἀπὸ αὐτὴ τὴ στιγμή, δὲν ἔχει πλέον κανένα ἔλεγχο στὴ διάνοιά του ἢ στὴ συμπεριφορά του. Αὐτὰ τὰ ἀναλαμβάνει ἡ ὁμάδα, ἢ καλύτερα ὁ ὑπεύθυνος τῆς ὁμάδας.