Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Η επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων κ. Γιώργου Καραντζή στο Φανάρι δεν ήταν ούτε τυχαία ούτε «θεσμική». Ήταν μια καθαρή πολιτικο-εκκλησιαστική κίνηση που μυρίζει από μακριά παρασκήνιο, συμφωνίες πίσω από κλειστές πόρτες και σχεδιασμούς που απειλούν να αλλοιώσουν τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Ορθόδοξη Εκκλησία.
Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τη συνάντηση Καλαντζή – Πατριάρχη, το πρώτο που βγήκε ήταν ανακοινωθέν στήριξης στον Αρχιεπίσκοπο Σιναίου κ. Δαμιανό. Δεν περίμενε καθόλου ο Πατριάρχης, έσπευσε αμέσως να βγάλει το ανακοινωθέν και να προσφέρει στήριξη. Μια στήριξη που προφανώς δεν προέκυψε «από το πουθενά», αλλά με την ευλογία του Υπουργείου Παιδείας και την προσωπική γραμμή του κ.Καλαντζή. Ουσιαστικά, το Φανάρι μετατράπηκε σε βραχίονα κυβερνητικής πολιτικής για ένα εκκλησιαστικό ζήτημα, ενώ η κοινωνία των πιστών παρακολουθεί αποσβολωμένη τα τεκταινόμενα στο Σινά.
Αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι αλλού: θα περιοριστεί το Φανάρι στο Σινά ή θα επιχειρήσει να «ξανάμπεί» με τον ίδιο προκλητικό τρόπο στην εκλογή του νέου Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου; Γιατί εκεί, τα πράγματα είναι ακόμη πιο περίπλοκα και επικίνδυνα.
Αν συμβεί αυτό, τότε οδηγούμαστε σε αχαρτογράφητα νερά. Γιατί; Διότι η Επαρχιακή Σύνοδος Κρήτης είναι η μόνη αρμόδια να εκλέγει Μητροπολίτες στο νησί. Η όποια ανάμειξη τρίτων, είτε από την Κωνσταντινούπολη είτε από το Μέγαρο Μαξίμου, συνιστά όχι απλώς υπέρβαση αρμοδιοτήτων, αλλά και αμφισβήτηση του ίδιου του εκκλησιολογικού πλαισίου που στηρίζει την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Δηλαδή τι; Θα αποφασίζει πλέον ο εκάστοτε Πρωθυπουργός ποιος θα γίνει Μητροπολίτης και ποιος όχι;Ποιος του αρέσει και ποιος τον ενοχλεί γιατί του κάνει κριτική;
Αν αυτό συμβεί, τότε μιλάμε για πρωτοφανή εκτροπή. Δεν θα είναι απλώς παραβίαση εκκλησιαστικής τάξης· θα είναι πολιτική παρέμβαση στα ιερά και τα όσια, μια ευθεία υποβάθμιση της Εκκλησίας σε προέκταση του κρατικού μηχανισμού. Και το χειρότερο; Με την ανοχή, αν όχι τη συνεργασία, του ίδιου του Πατριαρχείου.
Αντί να αναζητούνται συναινετικές λύσεις με την Εκκλησία της Κρήτης, βλέπουμε να στήνονται μηχανισμοί πίεσης, να σκαρώνονται «λύσεις» εν κρυπτώ και να σχεδιάζεται η επιβολή τετελεσμένων. Πρόκειται για πρακτικές που θυμίζουν περισσότερο κομματικά παζάρια και πολιτικά μαγειρεία, παρά το πνεύμα της Ορθοδοξίας.
Αν, λοιπόν, ο κ. Καλαντζής εισηγείται στον Πατριάρχη και εκείνος σπεύδει να εφαρμόζει, τότε έχουμε μια νέα πραγματικότητα: το κράτος χρησιμοποιεί το Φανάρι ως μοχλό για να ελέγξει εκκλησιαστικές ισορροπίες. Μια τέτοια μεθόδευση δεν είναι απλώς «ατυχής»· είναι επικίνδυνη. Γιατί διαλύει την εμπιστοσύνη των πιστών, υπονομεύει την αυτονομία της Εκκλησίας της Κρήτης και μετατρέπει το εκκλησιαστικό σώμα σε πεδίο μικροπολιτικών συμφερόντων.
Η Εκκλησία δεν είναι σκάκι για να κινούν οι πολιτικοί τα πιόνια κατά το δοκούν. Κι αν το Φανάρι θέλει να παίξει αυτόν τον ρόλο, ας γνωρίζει ότι ανοίγει δρόμους που δύσκολα θα κλείσουν μετά. Γιατί ό,τι χτίζεται πάνω στη λογική της επιβολής και του παρασκηνίου, αργά ή γρήγορα καταρρέει. Και τότε η ζημιά δεν θα είναι του Πατριάρχη, του κ.Καλαντζή ή του κ.Πρωθυπουργού,θα είναι της ίδιας της Εκκλησίας και της πατρίδας μας.